Tuintips

Wanneer we na de winter ons zelf weer gaan klaar maken voor het zomerseizoen en we daarom ook weer de eerste stappen in onze tuinen zetten, staan we meestal als laatste stil bij het gazon. Toch groeit het gras zodra de temperaturen weer boven de 6 a 7 °C geraken. Het gazon valt ons pas op, wanneer het minder mooi is, maar dat is het meestal al te laat. Het gazon vergt regelmatig en gericht onderhoud, zodat het gazon het hele jaar door mooi is. Aangezien wij het gazon het hele jaar door maaien en bewandelen, is het van belangrijk om voor voldoende voeding te zorgen. Door gerichte bemesting en verzorging ontstaat een gezonde grasmat waarin mos, onkruid en schimmels weinig tot geen kans krijgen. De oorzaak van aantastingen of een slechte conditie van het gras kan komen door te veel bemesting of te weinig bemesting. Wanneer u problemen heeft met uw gazon, is het dan ook raadzaam om een keer een bodemonderzoek te laten doen. Met de uitslag van dit bodemonderzoek kunt u uw bemesting aanpassen, waardoor u zowel de juiste hoeveelheid als de juiste voedingsstoffen kunt gaan toedienen aan uw gazon. Hierbij wordt meestal gekeken naar de ontbrekende voedingsstoffen en de zuurgraad van de grond. De beste tijd van een bodemonderzoek is februari, zodat de resultaten op tijd binnen zijn, zodat u in het voorjaar een goede start kunt maken met het onderhoud en bemesting van de grasmat.

Ook al kan er nog vorst komen en is een pak sneeuw helemaal niet ondenkbaar, toch tintelt het voorjaar al in de lucht. In maart kan de tuin voor de eerste keer bemest worden. Een gezond grasveld kan worden bemest met een speciale gazonmest en de borders krijgen hun eerste dosis organische mest en compost. Als u een bodemonderzoekje heeft laten doen, gebruik dan de uitslag daarvan voor het kiezen van de juiste meststoffen. Naast gebreksverschijnselen kan ook een verkeerde pH-waarde (zuurgraad) van de grond voor een slechte groei zorgen. Een bodemtestje eens in de 3-4 jaar is ook in een gezonde tuin aan te raden. Het voorkomt bijvoorbeeld overbemesting of onnodige bekalking van de grond. Ook is het zo dat zelfs kalkhoudende grond onder invloed van bijvoorbeeld zure regen op den duur kan verzuren en dichtslaan waardoor het nodig kan zijn om kalk te strooien. Landbouwkalk wordt meestal in november toegediend, maar er bestaat ook zeealgenkalk die het hele jaar kan worden gestrooid en die sneller in de grond wordt opgenomen. Het voorjaar is een goede tijd om het gazon te verticuteren en beluchten, liefst voordat er wordt bemest. Met een verticuteerapparaat worden mos en dode plantenresten uit het gazon getrokken. Met een prikrol wordt het gazon belucht. Tussen toediening van kalk en organische mest moet minimaal 6-8 weken verschil zitten, omdat ze op een bepaalde manier, simpel gezegd, elkaars werking teniet doen. Er bestaan ook kalkhoudende meststoffen.

Maart, het is weer voorjaar! Waar het zonnetje in maart soms nog wat waterig is, wordt dit ruimschoots goedgemaakt door de kleurige tapijten van bloeiende bolgewassen die de nog kale tuinen bedekken. De bloembollen die nu met hun frisse kleuren het tuinseizoen inluiden hebben zich voor deze bloei al opgeladen in het vorige jaar, door de bemesting die ze na de bloei hebben gekregen. Door het blad van de uitgebloeide bollen nog ca. zes weken na de bloei te laten staan, blijft de stofwisseling op gang en neemt de bol de voedingstoffen op die nodig zijn voor de bloei in het volgende voorjaar. Alleen op erg arme grond worden de bollen ook in maart nog van wat voeding voorzien. Waar een teveel aan mest schadelijk kan zijn voor de planten in onze tuin, is een tekort aan voeding natuurlijk ook niet bevorderlijk voor een goede groei en bloei. De tekorten aan bepaalde voedingsstoffen zijn vrij makkelijk vast te stellen. Stikstofgebrek(N) Wanneer er sprake is van stikstofgebrek, zijn de bladeren lichtgroen en verkleuren op langere termijn via geelgroen naar geel. Dit is het eerst zichtbaar bij de oudere bladeren. Ook blijft de groei achter en sterft de plant vaak al vroeg af. Bij bomen kunnen de bladeren soms te vroeg van de bomen vallen. Bij een zeer ernstig stikstofgebrek kunnen de bladeren een roodlila kleur krijgen. Fosforgebrek (P) Door fosforgebrek blijft de groei achter en vertonen de bladeren vaak een starre bladstand. De bladeren zijn vrij donker van kleur en soms zijn paarsrode verkleuringen te zien aan de onderzijde van de bladeren. Kaliumgebrek (K) Bij gebrek aan kalium zijn de planten slap en blijven vaak in groei achter. Oudere bladeren krijgen vergeelde en/of verdorde, omkrullende randen. Soms verschijnen bruine vlekken en zullen de bladeren volledig afsterven. Vruchten blijven kleiner en zijn vaak niet goed op kleur. Het is dus belangrijk dat de juiste dosering wordt aangehouden als de tuin bemest wordt. Houd daarom altijd de gebruiksaanwijzing op de verpakking in de gaten en laat eens in de zoveel jaar een bodemtestje doen, om te zien of er ernstige afwijkingen zijn in de voedingstoestand van de grond. Wanneer dat het geval is, kan beter het bemestingsadvies in de uitslag van het bodemtestje worden aangehouden.

Ooit werd mij de vraag gesteld of er ook een grassoort bestond die je niet hoefde te maaien, niet hoefde te bemesten en waar geen onkruid in kon groeien. Even dacht ik in de maling te worden genomen, maar de vraag bleek zeer serieus en kwam van een door grasproblemen ernstig geplaagde en inmiddels wanhopige tuinier. Bestrating of kunstgras aanleggen is hier natuurlijk de enige optie. Maar ja, wat kan er op tegen het koele gras onder een boom op een hete zomerdag? Het gazon in onze tuin is per vierkante meter het goedkoopste in aanleg, maar het ‘duurste’ en samen met onkruid ook het ‘zuurste’ in onderhoud. In het groeiseizoen moet het gras één tot twee keer per week gemaaid worden, terwijl een goed gevulde border in de zomer op wat knipwerk hier en daar na, verder weinig onderhoud nodig heeft. Ook heesters en bomen vragen over het algemeen maar één of twee keer per jaar wat aandacht met het snoeiwerk en zijn verder onderhoudsvrij. Net als alle andere planten kan ook het gazon last hebben van ziekten en plagen, die vaak gerelateerd zijn aan bemesting en bodemgesteldheid, zoals bijvoorbeeld Sneeuwschimmel, Rooddraad en Sclerotina. Een gezonde tuingrond met een evenwichtig bodemleven en een gerichte bemesting helpen dit soort aantastingen te voorkomen. Belangrijk in dit opzicht is dat kunstmest het bodemleven kan vernietigen of uit balans brengen, terwijl organische meststoffen een gezond bodemleven juist bevorderen.

De kuipplanten die binnenshuis al aan de groei zijn gebracht kunnen na half mei naar buiten, als de kans op nachtvorst voorbij is. Vervolg de bemesting van de kuipplanten met Culterra zoals is weergegeven in de gebruiksaanwijzing, gedurende de rest van het groeiseizoen. Uitgebloeide voorjaarsbollen worden nu bemest met een speciale mest voor bloembollen. Verwijder de uitgebloeide bloemen, want de vorming van zaden kost de bol onnodig veel energie. Wacht met het afknippen van de bladeren tot ze vergeeld zijn, ongeveer 6-8 weken na de bloei. De bollen hebben hun blad nodig voor een goede stofwisseling zodat ze voedingstoffen kunnen opnemen om ook volgend jaar weer goed te kunnen bloeien. Niet alleen de voorjaarsbloeiende bollen worden nu bemest. De zomerbloeiende sieruien (Allium) worden nu, zodra de bloemknoppen verschijnen, bemest met een speciale meststof voor bollen. In het voorjaar groeit het onkruid meestal harder dan de wèl in de tuin gewenste planten. Onkruid kan ons veel vertellen over voedingstoestand, structuur en zuurgraad van de grond. Er zijn onkruiden die wijzen op een rijke tuingrond met een rulle structuur. Andere onkruiden zijn juist een indicator voor zure en/of dichtgeslagen grond, kalkhoudende, droge of vochthoudende grond. Let dus goed op de verschillende onkruiden die in de tuin opkomen, ze vertellen ons veel over de manier waarop wij de grond in de tuin kunnen verbeteren en daardoor de groei van bepaalde onkruiden kunnen indammen.

Aan een gerichte voorjaarsbemesting heeft de tuin normaal gesproken voldoende. Toch zijn er bepaalde planten die nog wel een extraatje kunnen gebruiken. Uiteraard worden de kuipplanten gedurende het hele groeiseizoen bemest, omdat de omstandigheden in een pot nu eenmaal wat beperkend kunnen zijn. Daarnaast kunnen de doorbloeiende rozen, riddersporen en floxen ook nog wel wat extra voeding gebruiken. Kies in ieder geval voor de rozen een speciale rozenmest met een hoog kalium gehalte. Juist later in het groeiseizoen kunnen de rozen aangetast worden door allerlei schimmels. Omdat kalium het blad harder maakt, vinden de schimmelsporen minder makkelijk een invalspoort als ze de roos belagen. Ook het gazon is zo langzamerhand toe aan de zomerbemesting. De vele maaibeurten kosten het gras veel energie en een goede en tijdige bemesting zorgt ervoor dat het gazon er ook in de zomer prachtig groen bij ligt. Het is belangrijk om bij meststoffen altijd de dosering aan te houden, zoals die op de verpakking is aangegeven. Geef de bemesting in de zomer liefst op een moment dat de zon zich een beetje schuil houdt om verbranding te voorkomen. Geef in ieder geval altijd ruim water na het toedienen van meststoffen. Overbemesting is schadelijk voor de planten, het bodemleven en voor het milieu. Ook met het toedienen van enkelvoudige meststoffen kun je beter voorzichtig zijn. Een teveel van de ene meststof kan de werking van een andere meststof beïnvloeden, waardoor het evenwicht zoek kan raken en de planten er dus geen baat bij hebben of mogelijk schade van ondervinden.